श्रीलंकामा सशस्त्र संघर्ष गरेको पार्टी गठबन्धनलाई संसदीय निर्वाचनमा दुई तिहाईको ऐतिहासिक जित
श्रीलंकामा सशस्त्र संघर्ष गरेको वामपन्थी गठबन्धन, जसको नेतृत्व राष्ट्रपति अनुराकुमारा दिसानायके गरेका छन्, ले संसदीय निर्वाचनमा ऐतिहासिक दुई तिहाइ बहुमत प्राप्त गरेको छ । आधिकारिक नतिजाअनुसार, राष्ट्रिय जनशक्ति पार्टी ९एनपीपी० गठबन्धनले संसदमा एक सय ५९ सिटमा विजय प्राप्त गरेको छ । यो उल्लेखनीय बहुमत हो।
सन् १९४८ मा बेलायतबाट स्वतन्त्रता प्राप्त गरेपछि यो पहिलो पटक तमिल बहुल जाफ्ना प्रायद्वीपमा पनि दिसानायकेको गठबन्धनले ६२ प्रतिशत मत प्राप्त गरेको छ । यसले श्रीलंकाको राजनीतिक परिवेशमा ठूलो परिवर्तनको संकेत गर्दछ । जहाँ दशकोंदेखि स्थापित पारिवारिक वंश र पुराना राजनीतिक दलहरूको प्रभुत्व भत्किएको छ ।
दिसानायकेले विजयपछि सामाजिक सञ्जालमा जनताको समर्थनको लागि धन्यवाद दिँदै भने, ‘यो जित हाम्रो पुनर्जागरण र नयाँ राजनीतिक दिशाको संकेत हो ।’ उनले थपे, ‘यो चुनावी जनादेशले हामीलाई आर्थिक र संवैधानिक सुधारहरूको कार्यान्वयनमा सहयोग गर्नेछ।’
राजनीतिक परिदृश्यमा ठूलो परिवर्तन
दिसानायकेको पार्टीले यसअघि २०२० को चुनावमा संसदमा तीन सिट मात्र जितेको थियो । राष्ट्रपति बन्नुअघि उनले आफ्ना चुनावी अभियानमा श्रीलंकामा आर्थिक र राजनीतिक सुधारका लागि स्पष्ट वचन दिएका थिए । ५५ वर्षे दिसानायके भन्छन्, यस चुनावले श्रीलंकामा नयाँ मोड ल्याउनेछ र यो प्रक्रिया तिव्र गतिमा अगाडि बढ्नेछ ।
संसदीय निर्वाचनको परिणामले पुराना पारिवारिक वंशका राजनीतिक दलहरूको प्रभुत्व समाप्त गर्ने संकेत दिएको छ । यस चुनावमा जीत प्राप्त गरेर, दिसानायके अब आर्थिक संकटको समाधान, भ्रष्टाचारविरुद्ध कदम चाल्ने र राजनीतिक सुधारको कार्यान्वयनमा सक्रिय हुने अपेक्षा राखिन्छ ।
राष्ट्रपति चुनावमा दिसानायकेसँग पराजित भएका सजित प्रेमदासाले विपक्षी गठबन्धनको नेतृत्व गरेका थिए ।
दिसानायकेले राष्ट्रपति बने लगत्तै आफ्नो नीतिहरू पछ्याउन नयाँ जनादेश खोज्न तत्काल चुनावको आह्वान गरे । उनले भनेका थिए, जनताको चाहनाअनुसारको संसदलाई निरन्तरता दिनुको कुनै अर्थ छैन ।
पूर्व सत्तारुढ राजापाक्षे वंशका प्रमुख सदस्यहरूसहित लगभग दुई तिहाइ पूर्व सांसदहरूले पुनः निर्वाचनमा भाग नलिने निर्णय गरेका थिए । संसदको दुई सय २५ सिटमध्ये एक सय ९६ सांसद प्रत्यक्ष निर्वाचित भएका थिए । बाँकीलाई समानुपातिक प्रतिनिधित्व भनेर चिनिने मतको प्रतिशतको आधारमा दलहरूले मनोनयन गरेका थिए ।
आर्थिक संकट र जनअपेक्षा
श्रीलंकाको वर्तमान आर्थिक अवस्था कठिन छ र यसलाई निर्वाचनको प्रमुख मुद्दा बनाइएको थियो । उच्च मुद्रास्फीति, खाद्यान्न र इन्धनको अभाव र बेरोजगारीले २०२२ मा ठूलो राजनीतिक संकट उत्पन्न गर्यो । जसका कारण राष्ट्रपति गोटाबाया राजापाक्षेले पद त्यागे । उनका उत्तराधिकारी रनिल विक्रमासिङ्घेले अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषसँग ३ अर्ब अमेरिकी डलरको जमानत प्याकेज पाउन गरेको वार्ता गर्न सफल भए । तर, धेरै श्रीलंकालीहरूले आर्थिक कठिनाइ महसुस गरिरहेका थिए ।
हालैको अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषसँगको सम्झौताले श्रीलंकामा आर्थिक सुधारको प्रयास जारी राखेको भए तापनि धेरै नागरिकहरू अझै आर्थिक कठिनाइहरूको सामना गरिरहेका छन् । देशको गरीबी दर २५ दशमलव ५ प्रतिशतको उच्चतम स्तरमा पुगिसकेको छ । विश्व बैंकले सन् २०२४ मा अर्थतन्त्र दुई दशमलव दुई प्रतिशत मात्रै बढ्ने अनुमान गरेको छ ।
यस सबै परिस्थितिमा दिसानायकेको नेतृत्वमा सरकारलाई अब प्रदर्शन गर्न र आफ्नो चुनावी वचन पूरा गर्न दबाब हुनेछ ।
नयाँ सरकारको चुनौती
सरकारको लागि मुख्य चुनौती भनेको श्रीलंकाको आर्थिक संकटलाई द्रुत सुधार गर्नु र आवश्यक वस्तुहरू र सेवाहरूको आपूर्ति सुनिश्चित गर्नु हुनेछ । साथै, राजनैतिक सुधार र भ्रष्टाचारको मुद्दामा निर्णायक कदम चाल्नु पर्नेछ ।
श्रीलंकाको हालको राजनीतिक परिवेश र आगामी चुनौतीहरूको सन्दर्भमा, दिसानायकेको नेतृत्वको एनपीपी गठबन्धनलाई अब ठूलो दबाब र जिम्मेवारीको सामना गर्नु पर्नेछ ।
मार्क्सवादी दिसानायकेले भ्रष्टाचारविरुद्ध लड्ने र लुटिएको सम्पत्ति फिर्ता गर्ने वाचाका साथ सेप्टेम्बरमा भएको राष्ट्रपतीय चुनावमा विजय हासिल गरेका थिए ।
तत्काल चुनाव गराउने र आफ्नो एजेन्डाका लागि संसदीय समर्थन सुरक्षित गर्ने उनको निर्णयलाई समर्थन मिलेको छ । दिसानायकेको नेशनल पिपुल्स पावर ९एनपीपी० गठबन्धनले २२५ सदस्यीय संसदमा दुई तिहाइको जितले उनलाई दबाबमा पार्नु स्वाभाविक हुनेछ ।
अल्पसङ्ख्यक तमिल समुदायको बाहुल्य रहेको उत्तरी जिल्ला जाफनामा उनको पार्टीले सबैभन्दा बढी मत प्राप्त गरेको छ ।
एक मजदुर परिवारमा जन्मिएका ५५ वर्षीय राष्ट्रपति दिसानायकेले बिहीबारको चुनावमा मतदान गरेपछि संसदमा ‘सशक्त बहुमत’ साथ आफ्नो गठबन्धनलाई अगाडि बढाउने अपेक्षा गरेको बताएका थिए ।
उनी यो जितप्रति विश्वस्त थिए । उनले भनेका थिए ‘हामीलाई विश्वास छ, यो एक महत्वपूर्ण चुनाव हो जसले श्रीलङ्कामा एउटा परिवर्तनको सङ्केत गर्नेछ । यो चुनावमा एनपीपीले संसदमा बलियो बहुमतका लागि जनादेश पाउने हाम्रो विश्वास छ।’
प्रहरीका अनुसार, हालका वर्षहरूमा अधिकांश मतदानको विपरित नौ घण्टाको मतदान अवधि कुनै हिंसात्मक घटना बिना बितेको छ । तर ड्युटीमा रहेका बेला एक प्रहरी हवल्दारसहित तीन जना निर्वाचन कार्यकर्ताको रोगका कारण मृत्यु भएको थियो।
श्रीलङ्कामा गत सेप्टेम्बरमा भएको राष्ट्रपतीय निर्वाचनमाभन्दा कम ७० प्रतिशतको हाराहारीमा खसेको सञ्चारमाध्यमले जनाएका छन् ।
करिब २५ वर्षदेखि सांसद रहँदै आएका वर्तमान् राष्ट्रपति दिसानायकेले केही समयका लागि कृषिमन्त्रीको रूपमासमेत काम गरेका थिए ।
दिसानायके श्रीलंकको हतियार उठाउने मार्क्सवादी पार्टीको नेता हुन् । उनको पार्टी जेभीपी हो ।
श्रीलंकामा सशस्त्र संघर्ष गर्ने इतिहास राख्ने वामपन्थी गठबन्धनको ऐतिहासिक विजयले देशको राजनीतिक परिदृश्यलाई पूर्ण रूपमा बदल्न सक्छ । यसले पुराना राजनीतिक दलहरूको प्रभुत्वलाई चुनौती दिएको छ र नयाँ सरकारका लागि ठूला आशाहरू र दबाबहरू उत्पन्न गरेको छ । आगामी दिनहरूमा यस पार्टीको सरकारको कार्यान्वयन र जनताको अपेक्षाहरूको पूर्ति कस्तो हुन्छ भन्ने कुरा देशको भविष्यका लागि महत्वपूर्ण हुनेछ ।
क्याटेगोरी : अन्तर्राष्ट्रिय
थप समाचार
धेरै पढिएका
प्रतिक्रिया