काठमाडौं । श्रीलंकामा कम्युनिष्ट पार्टी नेशनल पिपुल्स पावर (एनपीपी) गठबन्धन ऐतिहासिक जिततर्फ अग्रसर देखिएको छ । जारी मतगणनामा एनपीपीका राष्ट्रपति पदका उम्मेदवार अनुरा कुमारा दिसानायकेले ठूलो अग्रता लिइरहेका छन । दिसानायके जनता विमुक्ति पेरामुनाका नेता हुन् ।
पछिल्ला समाचारअनुसार दिसानायकेले गणना भएका मतमा ५३ प्रतिशतभन्दा बढी मत पाएका छन् । श्रीलंकाको अखबार डेली मिररले दिएको पछिल्लो अपडेटअनुसार दिसानायकेले १८ लाखभन्दा धेरै मत पाउँदा उनका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी समागी जन बलवेगया पार्टीका साजिथ प्रेमदासाले १३ लाख बढी मत पाएका छन् । प्रेमदासा हाल विपक्षी दलका नेता हुन् ।
बहालवाला राष्ट्रपति रनिल बिक्रमासिंघे तेस्रो स्थानमा झरेका छन् । उनले अहिलेसम्मको गणनामा ७ लाखभन्दा केही बढी मत पाएका छन् । विक्रमासिंघे यस पटकको निर्वाचनमा स्वतन्त्र उम्मेदवार हुन् । उनको राजनैतिक दल युनाइटेड नेशनल पार्टी भए पनि उनले केही समयअघि पार्टीबाट राजीनामा दिएका थिए ।
सन् २०२२ को विद्रोहपछि भएको यो पहिलो राष्ट्रपतीय निर्वाचन हो । सेप्टेम्बर २१ मा बिहान ७ बजेदेखि ४ बजेसम्म भएको निर्वाचनमा झण्डै ७५ प्रतिशत मतदाताले मतदानमा भाग लिएका थिए । २०१९ नोभेम्बरमा भएको राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा ८३ प्रतिशत मतदान भएको थियो । श्रीलंकामा २२ निर्वाचन जिल्लाका १३ हजार ४०० भन्दा बढी मतदान केन्द्रहरू थिए । मतदान र मतगणना सुरु भएलगत्तै देशभर कफ्र्यू लगाइएको छ ।
दिशानायकेको उदय र राजनीतिक प्रभाव
अनुरा कुमारा दिसानायके श्रीलंकाका एक प्रख्यात समाजवादी राजनीतिज्ञ हुन्, जसले देशको राजनीतिक परिदृश्यमा महत्वपूर्ण प्रभाव पार्न सफल भएका छन् । उनको जन्म २४ नोभेम्बर १९६८ मा श्रीलङ्काको गाले जिल्लामा भएको थियो । उनले श्रीलंकाको उच्च शिक्षालयहरूमा आफ्नो प्रारम्भिक शिक्षा प्राप्त गरे र पछि कोलम्बो विश्वविद्यालयबाट स्नातक गरे । शिक्षा र राजनीति दुवैमा रुचि राख्ने अनुरा कुमारा दिसानायकेले विद्यार्थी कालदेखि नै राजनीति तिर आकर्षित भए ।
प्रारम्भिक राजनीतिक यात्रा
अनुरा कुमारा दिसानायके सन् १९८० को दशकमा श्रीलंकाको समाजवादी आन्दोलनमा संलग्न हुन थाले । उनी जनता विमुक्ति पेरामुना (जेभीपी) को युवा संगठनमा लागेर आफ्नो राजनीतिक जीवन सुरु गरे । १९८७–८९ को श्रीलंकाली युवाहरूको विद्रोहको समयमा, जेभीपीले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्यो र अनुरा कुमारा यस संघर्षमा संलग्न थिए । यस विद्रोहपछि, जेभीपीले हिंसात्मक गतिविधिहरू त्यागेर संसदीय राजनीतिमा ध्यान केन्द्रित ग¥यो, जसले अनुरा कुमारालाई देशको मुख्यधारा राजनीतिमा प्रवेश गर्ने मौका दियो ।
संसदमा प्रवेश
सन् २००० मा अनुरा कुमारा पहिलो पटक श्रीलंकाको संसदमा निर्वाचित भएका थिए । उनले संसदमा आफ्नो कर्मठता, स्पष्टवादिता र समाजवादी विचारधाराको प्रचार गरेर चाँडै नै आफूलाई एक योग्य र विश्वासिलो नेता प्रमाणित गरे । उनले श्रमिक अधिकार, शिक्षा, स्वास्थ्य, भ्रष्टाचारविरोधी मुद्दाहरूमा आफ्नो बलियो अडान राखेका छन् । विशेष गरी उनले गरीब, श्रमिक वर्गको प्रतिनिधित्व गर्दै तिनीहरूको हकहितको वकालत गरेका छन् ।
जनता विमुक्ति पेरामुना (जेभीपी) को नेतृत्व
सन् २०१४ मा अनुरा कुमारा दिसानायके जनता विमुक्ति पेरामुना (जेभीपी) को नेता बने । यो पार्टी परम्परागत रूपमा श्रीलंकामा वामपन्थी राजनीति र श्रमिक वर्गको पक्षमा उभिदै आएको छ । दिसानायकेको नेतृत्वमा पार्टीले भ्रष्टाचार, सामाजिक अन्याय, र असमानताका विरुद्ध आफ्नो अभियानलाई तीव्र बनायो । उनको नेतृत्वमा जेभीपीले आफ्नो नीतिगत स्पष्टता र साहसिक अडानका कारण व्यापक समर्थन पाउन थालेको थियो । अहिलेको राष्ट्रपति निर्वाचनमा यसको पुष्टि भएको छ ।
भ्रष्टाचारविरुद्धको अडान
दिसानायके भ्रष्टाचारविरोधी अभियानका लागि विशेष रूपमा परिचित छन् । उनले श्रीलंकामा राजनीतिक भ्रष्टाचार, शक्तिको दुरुपयोग र सार्वजनिक कोषको दुरुपयोग विरुद्ध कडा रूपमा बोलेका छन् । उनले सत्तारूढ दलहरूले भ्रष्टाचारलाई संस्थागत रूपमा चलाएको आरोप लगाएका छन् र यसलाई समाप्त गर्नका लागि कडा कानूनी सुधारको माग गरेका छन् ।
समाजवादी विचारधारा र आर्थिक नीति
दिसानायकेले समाजवादी विचारधारालाई आफ्नो राजनीतिमा प्रमुख स्थान दिएका छन् । उनले एक स्वतन्त्र, न्यायपूर्ण, र समानतामूलक समाजको कल्पना गर्छन्, जहाँ प्रत्येक नागरिकले समान अवसर प्राप्त गर्न सक्छ । उनका अनुसार, वर्तमान आर्थिक प्रणालीले धनी र गरिब बीचको खाडल बढाउँदैछ, र यसलाई सम्बोधन गर्न समाजवादी नीतिहरू लागू गर्न आवश्यक छ । उनले शिक्षा र स्वास्थ्यमा सार्वजनिक खर्च बढाउन, श्रमिक अधिकारहरूलाई सुरक्षित गर्न, र देशको प्राकृतिक स्रोतहरूको संरक्षण गर्न जोड दिएका दिने गरेका छन् ।
निष्कर्ष
अनुरा कुमारा दिसानायके सामान्य जीवनशैली भएका नेता हुन् । साथै उनी आफ्नो जीवनलाई सम्पूर्ण रुपले सार्वजनिकीकरण गरेका श्रीलंकाका एक प्रभावशाली समाजवादी राजनीतिज्ञ हुन्, जसले न्याय, समानता, र भ्रष्टाचारविरुद्ध संघर्ष गर्दै आएका छन् । उनको नेतृत्वमा जनता विमुक्ति पेरामुना (जेभीपी) ले श्रीलंकामा सामाजिक र आर्थिक न्यायका मुद्दाहरूलाई प्राथमिकता दिँदै आएको छ । देशमा उनले आर्थिक असमानता र राजनीतिक अन्यायका विरुद्ध लडिरहेको छवि बनाएका छन्, जसका कारण उनी श्रीलंकाली जनता माझ लोकप्रिय बन्न पुगेका हुन् । अनुरा कुमारा दिसानायके युवाहरुमाझ निकै चर्चित छन् । एमपीपीको बढ्दो लोकप्रियताको अर्काे मुख्य कारण भ्रष्टाचार विरुद्ध लड्ने प्रतिवद्धता हो । अनुराले हरेक अभियानमा श्रीलंकालाई भ्रष्टाचारमुक्त गर्ने वाचा गरिरहेका छन् । देशको आर्थिक अवस्था खस्किनुको मुख्य कारण भ्रष्टाचार भएको युवाहरुको भनाइ छ ।
विश्लेषकहरूले दिसानायकेले ५० प्रतिशतभन्दा बढी मतको अन्तरले राष्ट्रपतिमा जित्ने सम्भावना रहेको बताएका छन् । अनुरा दिसानायके चीन समर्थक मानिन्छन् ।
क्याटेगोरी : अन्तर्राष्ट्रिय, राजनीति, समाचार
थप समाचार
धेरै पढिएका
प्रतिक्रिया