नेपाली भूमि प्रयोग गर्दै पुन: अमेरिकी सेनासँग संयुक्त सैन्य अभ्यास ‘प्यासिफिक एन्जल’
नेपाली सेनाका प्रवक्ताका अनुसार यही भदौ ३० गतेदेखि असोज २ गतेसम्म नेपालको विभिन्न स्थानमा नेपाली सेना र अमेरिकी सेना बीच पुनः संयुक्त सैन्य अभ्यास हुने भएको छ । यस अभ्यासलाई ‘प्यासिफिक एन्जल’ को नाम दिइएको छ, जसले विपद् व्यवस्थापन र मानवीय सहयोगको नाममा नेपाली भूमि प्रयोग गर्दै अभ्यास गर्ने छ । यो कार्यक्रमले नेपालको परराष्ट्र नीति र स्वाधीनता माथि प्रश्न खडा गरेको छ ।
पश्चिमी साम्राज्यवादले विश्वमा आफ्नो एकध्रुवीय प्रभुत्व कायम राख्न खोजिरहेको परिवेशमा, यो सैन्य अभ्यासलाई कतिपयले एक प्रकारको रणनीतिक चालको रूपमा पनि हेरिरहेका छन् । विश्वको आर्थिक र सामरिक शक्ति सन्तुलन बदलिँदै गएको अवस्थामा पश्चिमा शक्तिहरूले एशियाका विकासोन्मुख मुलुकहरूलाई आफ्नो पक्षमा ल्याउन विभिन्न सैन्य गतिविधिहरू गरिरहेका छन् । यसैक्रममा नेपाल जस्तो स्वतन्त्र र असंलग्न राष्ट्रले पनि यी गतिविधिहरूमा सहभागी गराइँदै आएको देखिन्छ ।
नेपालको परराष्ट्र नीति सदैव शान्ति र असंलग्नताको पक्षमा रहेको छ । संयुक्त राष्ट्रसंघको बडापत्र, पञ्चशीलका सिद्धान्तहरू र नेपाली संविधानले पनि नेपाललाई शान्तिपूर्ण र स्वतन्त्र मुलुकको रूपमा परिभाषित गरेको छ । तर, पछिल्ला केही वर्षयता नेपालले अमेरिकी हिन्द-प्रशान्त रणनीतिमा सहभागिता जनाउँदै आएको छ, जसले राष्ट्रिय सुरक्षा र स्वाधीनताको मुद्दालाई चुनौती दिएको छ ।
‘प्यासिफिक एन्जल’ जस्ता सैन्य अभ्यासहरूले नेपाली जनमानसमा प्रश्न उठाएका छन् । के नेपाल जस्तो मुलुक, जुन परराष्ट्र नीतिमा असंलग्नताको सिद्धान्तमा आधारित छ, यस्ता सैन्य गतिविधिहरूमा सहभागी हुनु उचित हो ? यो प्रश्नले राजनीतिक र सामाजिकवृत्तमा व्यापक बहसको सूत्रपात गरेको छ ।
पश्चिमी साम्राज्यवादी सेना, जसले प्रायः सैन्य विस्तारवादी नीति अपनाएको इतिहास छ, सँगको संयुक्त सैन्य अभ्यासले नेपाललाई आफ्नो असंलग्न नीतिबाट विचलित बनाउने चिन्ता व्यक्त गरिएको छ । यी अभ्यासहरू नेपालका लागि दीर्घकालीन रूपमा खतरनाक साबित हुन सक्ने बताइन्छ, किनकि यसले अन्य क्षेत्रीय शक्तिहरूसँगको सम्बन्धमा पनि असर पुर्याउने सम्भावना छ ।
अतः यो परिस्थितिमा नेपालका सम्पूर्ण देशभक्त र न्यायप्रेमी नागरिकहरू सचेत रहन आवश्यक देखिन्छ । नेपालको स्वाधीनता, सुरक्षा र असंलग्नताको नीतिलाई कायम राख्न, यस्तो सैन्य गतिविधिमा नेपालको सहभागिता रोकिनु पर्छ भन्ने धारणा जनमानसमा बलियो बन्दै गएको छ । अमेरिकासँगको यस्ता सैन्य अभ्यासहरूले दीर्घकालीन रूपमा नेपाललाई बाह्य शक्तिको खेलमैदान बनाउने खतरा रहेको भन्दै विभिन्न राजनीतिक र नागरिक संघसंस्थाहरूले पनि सरकारलाई सजग गराइरहेका छन् ।
नेपालले आफूलाई असंलग्न मुलुकका रूपमा स्थापित राख्नका लागि, आफ्नो भूमि र सैन्य स्रोतहरूको दुरुपयोग हुन नदिन विशेष ध्यान दिनु आवश्यक छ । संयुक्त सैन्य अभ्यासहरू जस्ता गतिविधिले नेपाली भूमि र सेनाको प्रयोग मात्र हुँदैन, यसले नेपाललाई दीर्घकालीन रणभूमिमा परिणत गर्ने सम्भावना पनि रहन्छ ।
क्याटेगोरी : राजनीति
थप समाचार
धेरै पढिएका
प्रतिक्रिया